آرامگاه دانشمند بزرگ حمدالله مستوفى
- توضیحات
- دسته: قزوین شناسی
- منتشر شده در پنج شنبه, 07 آذر 1392 09:53
- بازدید: 1712
حمدالله مستوفی جغرافی‌دان، نویسنده و تاریخ نگار معروف که از خاندان مستوفیان بود، در سال 680 ه.ق. در شهر قزوین به دنیا آمد و تا حدود 750 ه.ق. زیست. او در ابتدا از طرف خواجه رشید‌الدین فضل‌الله به سمت مستوفی زنجان، ابهر و طارم منصوب گشت. پس از قتل خواجه، به دستگاه وزارت غیاث‌الدین محمد راه یافت و مدت‌ها در سلک ملازمان خاندان وی به سر برد و در سال 720 ه.ق. منظومه ظفرنامه را سرود.
آرامگاه وی در شرق شهر قزوین، در محله پنبه ریسه و مشرق میدانگاه، در میان امام‌زاده علی و امام‌زاده آمنه خاتون قرار گرفته است و به «گنبد دراز» نیز معروف است. محوطه کنونی آرامگاه، بیش از 380 متر مربع است که اندکی بیش از سی متر آن زیربنای برج است و بقیه جز حیاط آرامگاه است. حصار آرامگاه در سال 1310 ه.ش. به همت مردم علاقه‌مند و به جهت جلوگیری از خرابی بنا، کشیده شده است.
مشخصات آرامگاه
مقابل در این بنا، راه پله‌اى وجود دارد که به سردابى منتهى مى‌شود و قبر درون سرداب قرار گرفته است. نقشه بنا در خارج، در قسمت پائین به صورت مربع و در قسمت بالا هشت ضلعى و سپس به استوانه تبدیل مى‌شود و گنبد روى آن قرار دارد.
در بنا در جانب باختری قرار دارد و از چوب ساخته شده و خود بنا آجرى است که فاصله آجرها نیز بندکشى شده است. در سمت‌هاى بالاتر و جایى که بنا به استوانه تبدیل شده، کتیبه‌اى از کاشى لاجوردى قرار دارد که با خط نستعلیق شرح زندگى حمدالله مستوفى به اختصار بیان شده است «حمدالله مستوفى مولف ظفرنامه، تاریخ گزیده، نزهت القلوب، دانشمند معروف سده هشتم هجرى قمرى است».
بالاى کتیبه و دور تا دور زیر گنبد آراسته به نقش و نگار شده و روى آن، گنبد فیروزه‌اى مخروطى شکلى قرار گرفته که پیش از این آجرى بوده است و همین امر موجب شده تا این بنا از دیگر آثار تاریخى شهر ممتاز شود. داخل بنا نیز آثار تاریخى زیبایى وجود دارد و به شکل اتاق چهارگوشى ساخته شده که کف آن با کف حیاط برابر است و سطح آن صاف و با سنگ هاى معمولى سنگ‌فرش شده است.
در جانب خاوری این اتاق و بالاى ازاره (آن قسمت از دیوار اتاق یا ایوان که از کف طاقچه تا روی زمین باشد) فضاى طاقچه مانندى وجود دارد که درى دو لنگه در آن‌جا قرار داشته است. سقف اتاق به شکل گنبد است و در قسمت زیر پایه‌هاى گنبد، دور تا دور کتیبه‌اى است که در آن سوره‌اى از قرآن کریم به خط نسخ گچ‌برى شده و در سال‌هاى بعد با مرمت بنا، این کتیبه رنگ آمیزى نیز شده است.
